Dersimiz Kimya - Asitler ve Bazların Ayrışma Dengeleri

ZAYIF ASİTLER VE ZAYIF BAZLAR
Ksu, Ka, Kb

Ka, asitlik denge sabitidir.
Kb, bazlık denge sabitidir.
Ksu, suyun denge sabitidir.

ZAYIF ASİTLERİN VE ZAYIF BAZLARIN İYONLAŞMASI

   Konjuge asit baz çiftlerinin K’larının çarpımı Ksu’yu verir.

HA(s) + H2O(s) → H3O+(suda) + A–(suda)

A–(suda) + H2O(s) → HA(s) + OH–(suda)

   Bu iki denklem taraf tarafa toplanırsa aşağıdaki denklemi verir:

2H2O(s) → H3O+(suda) + OH–(suda)

   Bu denklemin denge bağıntısını yazalım:

Ksu = [H3O+] [OH–]

Ksu = 10–14 olduğuna göre şu iki formülü yazabiliriz:

[H3O+] [OH–] = 10–14

[H3O+] = 10–14 / [OH–]

[OH–] = 10–14 / [H3O+]

   Konjuge asit baz çiftlerinin K’larının çarpımı Ksu’yu verir.

Ksu = Ka Kb

Ksu = 10–14 olduğuna göre şu iki

formülü yazabiliriz:

Ka = 10–14 / Kb

Kb = 10–14 / Ka

pKsu, pKa, pKb

   pKa, asitlik sabitinin eksi logaritmasıdır.

pKa = –log [Ka]

pKb, bazlık sabitinin eksi logaritmasıdır.

pKb = –log [Kb]

pKsu, suyun denge sabitinin eksi logaritmasıdır.

pKsu = –log [Ksu]

Ksu = 10–14

pKsu = –log [10–14]

pKsu = 14 olur.

pKsu = pKa + pKb

[H+1] < 10–7 M İSE SORU FARKLI ÇÖZÜLÜR

ÖRNEK: [H+1] = 10–9 M olan çözeltinin pH’ını bulunuz.

YANLIŞ ÇÖZÜM: Doğrudan doğruya formülden çözülürse yanlış sonuç çıkar. “pH = –log [H+1] formülünden;
[H+1] = 10–9 M olduğuna göre;

pH = 9 olur.” denilemez.

DOĞRU ÇÖZÜM: Soruda [H+1] < 10–7 M ise çözüm ortak iyon etkisi düşünülerek çözülebilir; bu çözüm uzun bir yoldur. Sudan gelen [H+1] = 10–7 M’dır. Seyreltik asit çözeltisinden gelen [H+1] = 10–9 M’dır; bu çok küçük bir sayı olduğundan ihmal edilir, hesaplamaya katılmaz. Netice olarak asit çözeltisi, saf su gibi algılanıp çözüm yapılır. Saf suda; [H+1] = 10–7 M olduğuna göre; pH = 7 bulunur.

ÖRNEK: [H+1] = 10–1 M olan çözeltinin pOH’ını bulunuz.

ÇÖZÜM

[H+] [OH–] = 10–14

[H +] = 10–1 M

[10–1] [OH–] = 10–14

[OH–] = 10–14 / [10–1]

[OH–] = 10–13 M

pOH = –log [OH–]

[OH–] = 10–13 M olduğuna göre;

pOH = 13 olur.

ÖRNEK: [H+1] = 10–10 M olan çözeltinin pOH’ını bulunuz.

ÇÖZÜM: Bu soru bir önceki soru gibi çözülemez. Saf su gibi kabul edilerek çözüme gidilmelidir. pOH = 7 olur.

ÖRNEK: [H+1] = 10–11 M olan çözeltinin pH’ını bulunuz.

ÇÖZÜM: pOH = 7

ÖRNEK: pOH’ı 5 olan çözeltide H+1 molar derişimi kaçtır?

ÇÖZÜM

pOH = 5

pH = 9

[H+1] = 10–9 M

ÖRNEK: [OH–] = 10–10 M olan bir çözeltinin pOH’ını bulunuz.

ÇÖZÜM

pOH = 7

ÖRNEK: 0,1 M NaOH çözeltisinde pH kaçtır?

ÇÖZÜM

[NaOH] = [OH–] = 0,1 M = 1x 10–1
M

pOH = 1

pH = 13

ÖRNEK: 0,05 M H2SO4 çözeltisinin pH’ını bulunuz.

ÇÖZÜM

[H2SO4] = 0,05 M

[H+1] = 0,1 M = 1x 10–1 M

pH = 1